Barokowe oratorium „Śmierć Abla” w Operze Podlaskiej w Białymstoku

Kompozytor Pedro Antonio Avondano (1714-1782) uważany był za jedną z najwybitniejszych postaci portugalskiej sceny muzycznej i jednocześnie jednego z najpłodniejszych kompozytorów europejskich XVIII wieku. Urodził się w Lizbonie 16 kwietnia 1714 roku w rodzinie muzyków. Jego ojciec, genueński kompozytor i skrzypek Pietro Giorgio Avondano (1692 -1755) przybył do Portugalii w 1711 roku jako pierwszy skrzypek Kaplicy Królewskiej króla João V. Jego matka, Maria Luisa Lomprét, była córką Francuza z Nantes, Pierre Raguideau, lekarza dworu portugalskiego. Podwójna kultura muzyczna i rodzinna, zarówno portugalska, jak i francuska, a także studia we Włoszech niewątpliwie wpłynęły na jego twórczość. Pozwoliły mu także na kontakt z głównymi kręgami artystycznymi kosmopolitycznej Europy XVIII wieku.

Oprócz swojej działalności jako wirtuoz skrzypiec w Kaplicy Królewskiej, odegrał ważną rolę w modernizacji życia muzycznego w Lizbonie, jako przedsiębiorca i innowator. Od 1758 roku mieszkał w okazałej rezydencji przy Rua da Cruz (Santa Catarina), która należała do Conde da Ponte, szambelana dworu króla Józefa I. Zorganizował tam Zgromadzenie Narodów Cudzoziemskich: arystokratyczny klub, w którym spotykali się przedstawiciele zagranicznej i portugalskiej elity na koncertach dających podwaliny pod pierwsze publiczne koncerty w stolicy. Zgromadzenie Avondano ilustruje zmiany społeczno-kulturowe tamtych czasów, kiedy odczuwano potrzebę tworzenia „społeczeństwa dworskiego” w ośrodkach oddalonych od wpływów dworu.

Sakralny dramat „Śmierć Abla” został napisany przez librecistę Metastasia w 1732 roku, okresie świetności i ekstrawagancji, w którym Oratorium odgrywało główną rolę w okresie Wielkiego Postu. Libretto oparte jest na zaczerpniętej ze Starego Testamentu historii zamordowania Abla przez jego brata Kaina. Tragiczny tekst, wierny tradycji, z wielką głębią i dbałością o szczegóły opisuje dramatyczny konflikt biblijnej historii. Abel reprezentuje mękę, ofiarę i dobroć Chrystusa, a dramat rozwija się wokół postaci Kaina, który symbolizuje grzeszną ludzkość.

Oratorium usłyszymy jako ostatnie wydarzenie pierwszej edycji festiwalu Metastasio bez granic. Wykona je portugalski zespół Divino Sospiro, formacja, która powstała 20 lat temu z inicjatywy portugalskiego dyrygenta i kierownika muzycznego Massimo Mazzeo. Jej muzycy stawiają sobie za cel wierność interpretacyjną repertuaru barokowego i dbałość o najwyższe standardy muzycznej jakości  XVIII-wiecznych partytur. W obsadzie usłyszymy pięciu solistów: Raquel Camarinha (sopran), Ana Vieira Leite (sopran), Valentina Varriale (sopran), Filippo Mineccia (kontratenor), Sergio Foresti (baryton). Koncert poprowadzi Massimo Mazzeo.